Onlangs werd in een binnentuin van de stad Groningen een 60 jarige Gingko biloba (Japanse Notenboom) gekapt. Hoewel er een nog onbehandeld bezwaarschrift bij de rechtbank lag wilde de gemeente niet op de uitkomst wachten. Volgens de gemeente is juridisch juist gehandeld. ” Er was inderdaad beroep aangetekend, maar daar hoeven wij niet op te wachten”.
Het ingeschakelde architectenbureau hoefde geen rekening te houden met de boom
Er zitten aan deze zaak verschillende kanten waarmee we in de gemeente Bronckhorst ook te maken hebben.
1. Kan een gemeente zich verschuilen achter het argument dat de uitslag van een beroep niet afgewacht hoeft te worden? Dat klopt, het indienen van een beroep heeft geen schorsende werking. Om te voorkomen dat een boom niet voor de uitslag van het beroep gekapt kan worden, moet tevens een voorlopige voorziening bij de rechtbank ingediend worden.
2. De Ginkgo in Groningen moest verdwijnen vanwege een verbouwing van het naastgelegen pand. De betrokken architect hoefde volgens de opdracht geen rekening te houden met de boom.
In dit soort zaken is het altijd aan te bevelen om een zgn. BEA procedure te starten. BEA staat voor Boom Effect Analyse hetgeen betekend dat er zorgvuldig gekeken wordt of eventuele bouwplannen effect hebben op de boom of bomen en of er alternatieven zijn. Vereniging Bomenbelang Bronckhorst betoogt dit al jaren en heeft bij de gemeente ook concrete voorbeelden aangedragen.
3. Welke bomen mogen wel en niet zonder vergunning gekapt worden. De gemeentelijke website geeft hier uitsluitsel over:
Wilt u een esdoorn, paardenkastanje, haagbeuk, beuk, es, noot, plataan, populier, eik, grove den, acacia, linde, iep, wilg (geknot), els (geknot) of tamme kastanje kappen? En heeft deze een stamomtrek van meer dan 95 centimeter op 1,30 meter (hoogte)van het maaiveld? Dan heeft u een omgevingsvergunning nodig.
Dat betekent dat alle andere waardevolle boomsoorten ( die momenteel volop aangeplant worden bij zowel particulieren als ook door de gemeente) zoals Amberboom, Valse Christusdoorn, Honingboom, Venijnboom (Taxus), Watercipres (Metasequoia), Turkse hazelaar (Corylus) en ook Gingkgo in principe zonder vergunning gekapt mogen worden. Als gevolg daarvan zijn er in het verleden al diverse grote bomen in onze gemeente verdwenen.
De Vereniging Bomenbelang Bronckhorst dringt al jarenlang aan op een herziening van deze (verouderde) lijst, niet alleen omdat ze veel te beperkt is maar ook omdat ze tegenstrijdig is met de prioriteiten die in het (eveneens verouderde Bomenbeleidsplan) genoemd worden. Zo mag volgens de gemeentelijke verordening een grote Amerikaanse eik niet zonder vergunning gekapt worden (een eik is een eik) terwijl het Bomenbeleidsplan aangeeft dat de aanplant van Amerikaanse eiken vaak het landschapstype niet ondersteunt en dat ze dus op termijn vervangen zouden moeten worden. Een en ander heeft tot gevolg dat de gemeente het wel uit zijn- of haar hoofd laat om ergens Amerikaanse eiken aan te planten terwijl deze bomen in (opnieuw) het Bomenbeleidsplan als hoofhoutsoort genoemd wordt bij de zgn. verbindings landgoederen.
Kortom, hoog tijd om hier eens flink met de bezem doorheen te gaan zodat op z’n minst een nieuwe lijst van kapvergunningsplichtige bomen en een nieuw bomenbeleidsplan met elkaar in overeenstemming zijn.
4. Actuele voorbeelden die het actualiseren van het bomenbeleid rechtvaardigen.
A. Langs de Onderstraat bij Bronckhorst staan monumentale Amerikaanse eiken. Door de jaren heen zijn er verschillende uitgevallen. De ontstane lege plekken zijn in 2016 opgevuld met de zgn. Baakse populier. (De Baakse populier (Populus x canadensis) is vermoedelijk de kloon ‘Gelrica’, die omstreeks 1865 gevonden is in de buurt van Lochem en vervolgens vermeerderd werd door vader en zoon Kok). De bedoeling was dat na verloop van tijd zowel de Amerikaanse eiken als de Populieren tegelijkertijd gekapt zouden worden. Helaas hebben die knoeperds van Amerikaanse eiken de strijd gewonnen dus wat er nog aan Populieren over is groeit (uiteraard) uiteraard scheef en zal binnenkort verwijderd worden. De gemeente noemt dat dan een gevolg van een verkeerde keuze in het verleden. Ook in Hoog Keppel staan van die reuzen waarvan het herstelplan bomenbestand gemeente Bronckhorst in 2017 nog concludeerde dat deze bomen niet passend zijn voor deze groeiplaats.
B. Nog zo’n gevolg van een verkeerde keuze is het kappen van +/- 10 volwassen Turkse hazelaars in Steenderen. Volgens bewoners zorgden de bomen voor overlast van ongedierte en schade aan auto’s. Helaas is (tijdelijke) overlast van bomen normaal en voor de gemeente geen reden om bomen te kappen. Maar het herstellen van een verkeerde keuze in het verleden is natuurlijk andere koek dus dat foutje kun je met een kettingzaag wel wegwerken.
C. Een ieder die goed oplet heeft gezien dat langs een gedeelte van de Doctor A. Ariensstraat de jonge lindebomen onlangs verhuisd zijn van de ene kant van het fietspad naar de andere kant. Hier wordt een wel heel recent foutje hersteld. De bomen staan er pas drie jaar maar blijken bovenop een persleiding geplant te zijn en moesten er dus weer weg. Gelukkig heeft Het Steenders Landschap in samenspraak met de grondeigenaar en Aviko kunnen regelen dat de bomen ter plekke verplant konden worden.
D. In Wichmond werden vorig jaar een aantal Gleditsia,s (Valse Christesdoorn) gekapt. Reden was dat de stekels (en dat zijn inderdaad hele grote) lekke banden veroorzaakten en dwars door de slippers van de voetgangers staken. Blijkbaar zijn de Wichmondse burgers zich serieus aan het voorbereiden op de klimaatverandering en lopen ze alvast de hele dag op slippers. Als daar in het verleden de juiste keuze gemaakt was hadden er nu prachtige, doornloze Gleditsia’s gestaan. In plaats daarvan staan er nu gewimperde lindes (Tilia henryana) die vanwege een matige winterhardheid inderdaad mogen hopen op klimaatverandering.
Conclusie.
Bomenbeleid is een zaak van lange adem. Men moet kiezen welke soort waar, wanneer en hoe geplant kan worden. Dat betekend in ieder geval dat er een robust beleidsplan aan ten grondslag moet liggen. Hoog tijd dat dat er komt.
(Ingekomen brief van Ab van Peer)
