Eikenprocessierups bestrijden én biodiversiteit versterken

In onze gemeente wordt al jaren op verschillende manieren de eikenprocessierups bestreden. Het gericht verwijderen van de nesten door ze weg te zuigen is de enige methode die verder geen schade doet. Want de massale bestrijding met andere methoden: gif, aaltjes of bacteriepreparaat (Xentari) is niet goed voor de biodiversiteit. Bij deze methoden worden ook alle andere rupsen gedood. Dat betekent dat de natuurlijke vijanden van de Eikenprocessierups een paar weken geen voedsel kunnen vinden. De jonge Koolmezen sterven dan van de honger in de nestkast. Bestrijding met deze middelen werkt dus averechts, want van de natuurlijke vijanden moeten we het hebben. Vogels, parasitaire vliegen en sluipwespen helpen mee om de rupsenpopulatie binnen de perken te houden.

Hoe hoger de biodiversiteit, hoe meer verschillende vijanden van de Eikenprocessierups, hoe minder kans op een plaag. Daarom hieronder een overzicht van mogelijke maatregelen vanuit het perspectief van versterking van het ecosysteem:

  • Variatie in boomsoorten.

De eik hoort hier thuis. Is een boom van de zandgronden. Maar meer variatie in de boomsoorten langs wegen zal effect hebben op het gemak waarmee de eikenprocessierups zich zal verspreiden. Kies meerdere inheemse soorten, omdat deze soorten sterk en weerbaar zijn.

  • Mezenkasten

Het plaatsen van nestkasten voor Koolmezen is prima, de mezen eten de rupsen. Maar ook buiten de piek van de eikenprocessierups hebben Koolmezen eten nodig. Dus ook veel andere soorten rupsen. Dan helpen een gevarieerde struiklaag en andere boomsoorten ook.

Maar het hoeft niet bij Koolmezenkastjes te blijven. Andere holenbroeders eten ook graag rupsen en zijn ook gebaat bij extra nestgelegenheid. Dus ook graag kastjes voor Bonte vliegenvanger, Boomkruiper, Pimpelmees, Gekraagde Roodstaart, Boomklever, Kauw. Goede zelfbouwtekeningen zijn te vinden op de website van de Vogelbescherming.

  • Help de Vleermuizen.

Vleermuizen eten geen rupsen, maar wel nachtvlinders. Gelukkig hebben we hier in de omgeving nog best veel vleermuizen, maar ook die kunnen nog wel wat hulp gebruiken. Allereerst de vleermuiskasten. Door op de juisten plekken aan laanbomen en gevels vleermuiskasten op te hangen kunnen we gebruik maken van hun vermogen om heel veel vlinders te vangen. Bouwtekeningen zijn op internet volop te vinden.

Wat de vleermuizen ook helpt is het beschermen en versterken van singels, houtwallen en laanbomen. Vleermuizen vliegen graag in de luwte van bomen zowel om daar te jagen op insecten als om vanuit hun slaapholen/kasten naar de plaatsen te vliegen waar ze op jacht gaan.

  • Stimuleer de parasieten.

Ecologisch beheerde bermen en gazons, met veel bloemen, zijn erg belangrijk om de eikenprocessierups binnen de perken te houden. Bloemen trekken insecten en die bestrijden op hun beurt weer de eikenprocessierups.

Dat vraagt om een andere kijk op groen. Het als gazon maaien van bermen lijkt mooi voor het oog, maar voor de biodiversiteit is het een ramp, want aan veel soorten wordt zo leefgebied ontnomen.

  • Zorg voor schaduw

Jonge eikenprocessierupsen houden van de warmte. Ze zitten graag (onder) op een boomstam lekker in het zonnetje. Door de boomstam beschaduwd te laten, maak je de omstandigheden minder geschikt voor de jonge rupsen. Dat kan door:

    • Begroeiing rondom en op de stam niet weg te maaien:
    • Klimop laten zitten,
    • Struiken aanplanten
    • Niet hoog opkronen (alleen aan de rijbaankant tot de wettelijk vereiste hoogte)

Al dit soort maatregelen helpen ook veel ander soorten aan extra leefgebied en maken het systeem robuuster.

Alles wat bijdraagt een het vergroten van de diversiteit aan soorten helpt ook om de populatie van de eikenprocessierups binnen de perken te houden. Wat we nodig hebben is de herwaardering van wilde planten en struiken, in tuinen en langs de wegen!

 

 

Activiteitenkalender

Vanaf binnenkort kunt u hier alle geplande activiteiten van VBB zien. Mocht u zelf bekendheid willen geven aan een interessante lezing of tentoonstelling, neem dan even contact op.

Nieuwe bestuursleden

Vanaf juni 2023 bestaat het bestuur uit drie bekende en twee nieuwe leden. Op de foto ziet u van  links naar rechts: Gerlinde Bulten, Gabriëlle Parel, Marjolijne van Waveren, Dick van Hoffen en Rob Pastoor. Dick is voorzitter en Rob secretaris, Marjolijne is penningmeester.  Het vernieuwde bestuur maakt op dit moment plannen om meer bekendheid te geven aan de activiteiten van de vereniging. Met meer leden kan er meer bereikt worden!

Wat doet de vereniging?

Bomenbelang is een vereniging die in 1997 opgericht is door mensen uit Vorden en directe omgeving die zich inzetten voor het behoud van groen, in het bijzonder monumentale bomen, binnen de gemeente Bronckhorst. Mooie solitaire bomen, indrukwekkende groepen van bomen en karakteristieke lanen verdienen het beschermd te worden. Dit geldt ook voor andere onmisbare elementen van het fraaie Achterhoekse landschap, zoals houtwallen, steilranden langs oude essen, groepjes knotwilgen en hagen.

Bomenbelang reageert op door de gemeente verstrekte kapvergunningen. Leden van de kapcommissie  bekijken of kap noodzakelijk is, of herplant een voorwaarde voor de kap is en of die herplant daadwerkelijk binnen de gestelde termijn plaatsvindt.

Bomenbelang verzorgt sinds 2013 samen met enkele andere ‘groene’ organisaties de Boomplantdag in de gemeente Bronckhorst.

Bomenbelang voert met de gemeente Bronckhorst overleg over het groenbeleid, de rol van bomen in (nieuwbouw)plannen, het onderhoud aan het bestaande groen en de regelgeving.

Bomenbelang telt medio 2023 ongeveer 100 leden, mensen die zowel de boom een warm hart toedragen. Een flink aantal leden heeft zelf kennis van boombeheer en is actief aan het werk voor de Vereniging. Er is veel te vertellen over bomen! Op deze website kun je lezen over kanpvergunningen, bijzondere bomen en alle activiteiten die het bestuur organiseert.

Lezing ‘Oud Vordens groen’

Bestuurslid Dick van Hoffen van Vereniging Bomenbelang Bronckhorst verzorgde op 18 februari in café De Herberg aan de Dorpsstraat in Vorden een lezing voor Vereniging Oud Vorden over (monumentale) bomen in het Achterhoekse landschap.

De lezing werd bezocht door zo’n 140 belangstellenden.

Veel belangstelling in De Herberg in Vorden (foto: Gerlinde Bulten, Vereniging Bomenbelang).

Dick van Hoffen (bioloog en in dienst van de provincie Gelderland) vertelde onder andere over het landschap rondom Vorden door de eeuwen heen. Hij nam het publiek mee terug in de tijd op basis van historische topografische kaarten. Daarnaast liet hij zien waar in de omgeving oude bomen staan en waarom ze daar staan.

Aan bomen kun je vaak de historie van het landschap aflezen, hoe men dat vroeger gebruikte en hoe dat de laatste jaren gaat.

Ook de rol van bomen en het belang van hun aanwezigheid (zelfs als ze dood zijn) in het kader van de biodiversiteit en de veranderingen in het klimaat kwamen uitgebreid aan de orde. Verder gaf hij aan dat het juist omgaan met het planten van bomen plagen als die van de eikenprocessierups deels kan voorkomen. Bijvoorbeeld niet te dicht bij elkaar planten, de zijtakken niet wegsnoeien en ook bij de stamvoet beplanting aanbrengen. In oude eikenlanen, waar de bomen ver genoeg uit elkaar staan om uit te groeien tot prachtige exemplaren, komen de rupsen veel minder voor of helemaal niet.

Verkoop cadeaus

Vereniging Bomenbelang Bronckhorst verkoopt cadeaux die gemaakt zijn van het hout van o.a.de monumentale paardenkastanje die tot de zomer van 2018 voor de Dorpskerk aan de Dorpsstraat in Vorden stond. Deze boom was zo’n 225 jaar oud en moest gekapt worden omdat hij te gevaarlijk werd. Joost Bakker maakt van het gezonde hout van deze boom en sommige bomen van Hackfort talloze houten voorwerpen.

De kerstmarkt in Vorden op 14 december (foto: Joost Bakker).

De opbrengsten gebruikt Bomenbelang om nieuwe bomen te kopen en aan te planten in onze gemeente. Verder verkoopt Bomenbelang wandel- en fietsroutes die langs monumentale bomen voeren in de omgeving van Vorden en Hengelo. Ook geeft de vereniging eigen ansichtkaarten uit met foto’s van fraaie bomen uit de omgeving.

Wegens groot succes geeft de vereniging ook in 2023 een verjaarsdagskalender uit  met bijzondere bomen in de gemeente. De oplage is beperkt, dus wees er snel bij.

Mocht u interesse hebben, stuur dan een bericht naar bomenbelang@gmail.com.

Bomenbelang present op meimarkt in Vorden

Vereniging Bomenbelang neemt ook dit jaar deel aan de meimarkt van de Veilingcommissie op zaterdag 25 mei aan de Enkweg in Vorden. De markt begint om 9 uur en duurt tot 12.30 uur.

Bomenbelang verkoopt in haar kraam allerlei kant en klare gebruiksvoorwerpen die bestuurslid Joost Bakker maakte van de vorig jaar gekapte monumentale paardenkastanje voor de kerk aan de Dorpsstraat in Vorden. Van deze boom kwam uiteindelijk veel bruikbaar hout. Dit is verwerkt tot kaasplanken, kaarsenstandaards en andere zaken in diverse groottes.

Met de opbrengsten koopt Vereniging Bomenbelang nieuwe bomen.

U kunt op de meimarkt ook de nieuwe (tweede) fietsroute langs monumentale bomen in de gemeente Bronckhorst kopen. Deze is 31 km lang en voert langs een aantal indrukwekkende exemplaren in het gebied tussen Hengelo en Ruurlo. De eerste route die door de omgeving van Vorden loopt, is ook nog beschikbaar.

Presentatie tweede fietsroute langs monumentale bomen rondom Hengelo

Op vrijdag 29 maart presenteerde Vereniging Bomenbelang Bronckhorst haar tweede fietsroute langs monumentale bomen. Deze voert vanaf het kerkhof in Hengelo via de landgoederen Het Kervel, Kieftskamp, Onstein, Medler, de Wiersse en Zelle terug naar het beginpunt. De lengte bedraagt 31 kilometer.

Wethouder Hofman met enkele leden van Vereniging Bomenbelang voor één van de monumentale bomen op het kerkhof van Hengelo: een gezonde tamme kastanje uit 1890 met een stamomtrek van 355 cm (foto: Gerlinde Bulten).

Bij landgoed Het Kervel staat deze zomereik uit 1860-1870 met een stamomtrek van bijna 4 meter (foto: Gerlinde Bulten).

In het landgoed Kieftskamp staat twee gezonde monumentale beuken uit 1880-1890, geflankeerd door twee dode kastanjebomen (foto: Gerlinde Bulten).

De fietsroute komt langs een 20-tal bijzondere monumentale bomen.

De route begint bij de ingang van het kerkhof in Hengelo. Deze laan met in totaal 37 thuja’s is geplant rond 1900. De dikste boom heeft een stamomtrek van 340 cm.

Deze dikke geknotte linde staat in de Regelinkstraat in Hengelo. De boom stamt uit de periode 1750-1800.

Vlakbij Linde staat deze opmerkelijke beuk in blokvorm. Deze is geplant tussen 1890 en 1900.

Bij landgoed Zelle aan de weg richting Ruurlo staat deze zomereik met een stamomtrek van 515 cm en een hoogte van 36 meter.

Lees verder