Op 27 november vroeg de gemeente kapvergunningen aan voor in totaal 83 essen her en der in Bronckhorst, zowel in het buitengebied als in de dorpskernen, meestal langs de openbare weg. Ze zijn te herkennen aan een rode stip op de stam. Het gaat om essen die volgens de gemeente ziek zijn en/of gevaarlijk worden in verband met het mogelijk afbreken van flinke takken. In alle gevallen gaat de gemeente bomen herplanten; de soort hangt af van de locatie. Met de kap van de essen wil de gemeente half februari beginnen, in Vorden.
Alle bomen zouden last ondervinden van de schimmel het vals essenvlieskelkje. Die ziekte doet zich de laatste jaren vrijwel overal in Nederland voor, met name op locaties waar veel essen bij elkaar staan. Solitaire essen hebben minder last van deze ziekte.
De essen staan in Drempt, Halle, Hengelo, Hummelo, Keppel, Olburgen, Rha, Steenderen, Vierakker, Vorden, Wichmond en Zelhem.
De grootste aantal essen op deze kaplijst staan aan de Broekweg in Hengelo (17 exemplaren) en de Olburgseweg in Olburgen (13).
Oude knotessen langs de Olburgseweg die deel uitmaken van een markante laanstructuur. Deze zouden ook gekapt gaan worden vanwege de essentaksterfte. Deze leveren echter geen enkel gevaar op en kunnen nog gemakkelijk 15 tot 20 jaar mee. De knotessen hebben een monumentale en natuurwaarde, er groeien wilde rozen, meidoorns, klimop en hop op deze essen en ze bieden nest- en schuilgelegenheid voor vogels en kleine zoogdieren. Ten slotte hebben dergelijke essen grote waarde voor insecten (foto: Harry Sesink).
Op 11 december besluit de gemeente voor alle essen een kapvergunning te verlenen. Dit kapbesluit is openbaar gemaakt op 16 december.
Rapportage
Van de 4558 geïnventariseerde essen in de gemeente Bronckhorst blijken 1635 exemparen aangetast door essentaksterfte. Dit is 28%. Van het totaal aantal zijn 10 bomen dood en 212 bomen in slechte conditie. Van deze exemplaren dienen 80 exemplaren geveld te worden in verband met een verhoogde gevaarzetting, met name door ‘de aanwezigheid van dik dood hout, aldus de gemeente.
Het is volgens haar bij deze bomen niet opportuun om nog te investeren in een snoeimaatregel. Reden hiervoor is dat de (knot)essen in lanen staan die opgebouwd zijn uit exemplaren van dezelfde cultivar. Wanneer een groot deel van de individuen in een laan bestaat uit zieke bomen in matige of slechte conditie, wat in grote lijnen het geval is, geeft dit aan dat de betreffende cultivar gevoelig is voor aantasting. In stand houden van de individuen in de laan heeft voor de (middel)lange termijn weinig zin vanwege de slechte conditie van de bomen.
De gemeente maakt geen onderscheid tussen essen en knotessen. Reden hiervoor is het advies knotessen (en essenhakhout) niet af te zetten. Bij het verloop van de essentaksterfte is gebleken dat het nieuw gevormde lot een directe invalspoort voor de schimmel vormt tot in de stam of stobbe. Dit zou kunnen bijdragen aan het verdere verspreiden van de ziekte, iets wat zeer ongewenst is. Het is praktisch niet uitvoerbaar om de knotessen niet meer af te zetten maar het advies nemen we ter harte en we stellen dit dan ook zo lang als mogelijk uit, bij al de andere knotessen.
“De overige essen zijn beoordeeld met een matige (1406) dan wel goede (2387) conditie. Alle essen gaan we jaarlijks controleren om te blijven monitoren hoe de essentaksterfte zich ontwikkeld in onze gemeente. Daarbij blijven we zoeken naar manieren om de essen voor het landschap te behouden. Zeker omdat de essen aan bijvoorbeeld de Olburgseweg aangewezen zijn als markante structuur, waarbij we vanuit gemeentebeleid extra behoudsinspanningen willen leveren. Dit doen we echter niet bij de individuele bomen in een structuur welke geen toekomst hebben (dit is anders bij markante bomen bijvoorbeeld de populieren aan de L. Dolfingweg). Op dit moment bestaat nog geen remedie voor de essentaksterfte. Voor de knotessen luidt het advies om niet te knotten, omdat dit niet bijdraagt aan de instandhouding van de essen.”
Naast de essen die de gemeente gaat kappen vanwege de essentaksterfte ontving de gemeente van netbeheerder Tennet het dwingende verzoek om bomen te kappen die onder hoogspanningsmasten staan. Het gaat in een aantal gevallen ook om knotessen, zoals aan de Wuusweg.
In principe komt voor iedere te vellen es een nieuwe boom terug op dezelfde plek.
